Астана, 2025 жылғы 28 мамыр — Астанадағы QSI халықаралық мектебінің орта және жоғары сынып оқушылары ұстаздарымен бірге Назарбаев Университетінің Ақылды жүйелер мен жасанды интеллект институтына (ISSAI) келді. Бұл сапар оқушыларға жасанды интеллект, робототехника және ISSAI мен университет аясында жүргізіліп жатқан озық зерттеулер туралы көбірек білуге тамаша мүмкіндік болды.
Бастамасы ISSAI-дың серіктес зертханаларына қызықты экскурсиялардан басталды, онда оқушылар нақты зертханалық жұмыстармен танысып, ғылыми процестердің ішкі көрінісімен танысты.
Алдымен оқушылар доктор Азамат Ешмұхамбетов жетекшілік ететін Алдыңғы қатарлы робототехника және мехатроника зертханасына (ARMS) барды. Ассистенттер Данил Филимонов пен Ерсайын Бушанов өнеркәсіптік автоматтандыру саласындағы инновациялық жобаларды көрсетті. Оқушылар тенсегрити-робот құрылымымен танысып, оның кернеу мен сығылу тепе-теңдігін сақтай отырып, күрделі өндірістік ортада жұмыс істей алатын жеңіл әрі икемді роботтарды қалай жасауға болатынын көрді.
Кейін оқушылар профессор Анар Сандығұлова басқаратын Адам мен роботтың өзара әрекеттесу зертханасына барды. Мұнда олар ИИ мен робототехниканың әлеуметтік маңызы бар қолдану салаларымен танысты. Назарбаев Университетінің магистранты Жоламан Қуангалиев аутизм спектрі бұзылыстары (АСБ) бар балаларға қолдау көрсету үшін жасалған роботты таныстырды. Бұл жүйе ым-ишара, мимика, дыбыс және табиғи тілді қолданып, балаларды емдік және білім беру қызметіне тартуға көмектеседі. Бұл адамға бағдарланған жасанды интеллекттің маңызын көрсетті.
Сондай-ақ оқушылар Қазақстандағы жалғыз безэхо камерасымен танысты — бұл акустикалық және электромагниттік сынақтарға арналған жаңа, дыбыс өтпейтін зертханалық кеңістік. Профессор Бақтияр Оразбаев камераның жоғары дәлдікпен сынақ жүргізудегі рөлі мен елдің ғылыми инфрақұрылымын дамытудағы маңызын түсіндіріп берді.
Экскурсиядан кейін ISSAI-дың сыртқы байланыстар жөніндегі аға менеджері Айгерім Сарсенова институттың миссиясы, негізгі зерттеу бағыттары және Қазақстандағы жасанды интеллектті дамытудағы стратегиялық рөлі туралы таныстырылым жасады. Ол SoyleApp, Oylan2, SoyleLive және Beynele сияқты ISSAI-дің флагмандық жобаларын таныстырып, олардың аударма технологиялары, білім беру және мультимодальды өзара әрекеттесу салаларындағы рөлін атап өтті.
Одан соң ISSAI деректер талдаушысы Рахат Мейрамов институттың модельдерінің нақты уақыттағы мүмкіндіктерін көрсетті. Оқушылар SoyleApp-тың мәтіннен мәтінге және дауыстан дауысқа аудару функцияларын байқап көрді және аудио, визуалды және тілдік деректерді біріктіріп күрделі логикалық пайымдаулар жасауға қабілетті Oylan моделін зерттеді. Жас қонақтар технологияларға үлкен қызығушылық танытып, белсенді түрде сұрақтар қойды.
Сапар аясында Айгерім Сарсенова ISSAI ұйымдастыратын Жазғы зерттеу бағдарламасы (SRP) туралы да айтып өтті — бұл бағдарлама Қазақстан мен шетелден келген жоғары сынып және университет студенттеріне жасанды интеллект саласында практикалық тәжірибе алуға мүмкіндік береді. Биылдың өзінде бағдарламаға 600-дан астам өтінім келіп түскен, бұл жобаның кеңінен танылып келе жатқанын көрсетеді.
QSI мектебінің оқушылары SRP-ға қатысуға қызығушылық танытты. Осыған байланысты ISSAI болашақта мұндай мүмкіндіктерді жыл бойы кеңейтуді жоспарлап отыр, жас таланттардың cutting-edge зерттеулер мен инновацияларға тартылуына жағдай жасамақ.
Бұл сапар жаңа білімге, шабытқа және мазмұнды диалогқа жол ашып, ISSAI-дың болашақ жаңашыл буынды тәрбиелеу және Қазақстандағы білім беру ынтымақтастығын дамыту миссиясының маңызды бір қадамына айналды.